Πρόκειται για νόσημα που μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή και οφείλεται στο μικρόβιο Ωχρά Σπειροχαίτη ή αλλιώς Treponema Pallidum. Το Τρεπόνημα έχει πολλά στοιχεία με κοινά βακτήρια, αλλά χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη ενός εξωτερικού μαστιγίου που το καθιστά εξαιρετικά ευκίνητο. Η Σύφιλη είναι δυνατό να μεταδοθεί και μέσω μολυσμένων προϊόντων αίματος ή οργάνων, αλλά μπορεί να μολυνθεί το έμβρυο από την μητέρα του. Χαρακτηρίζεται από ποικίλες δερματικές εκδηλώσεις ανάλογα το στάδιο.
Υπάρχει το στάδιο της Πρωτογόνου Σύφιλης, της Δευτερογόνου, της Λανθάνουσας, της Τριτογόνου, της Συγγενούς Σύφιλης και της Όψιμης Συγγενούς Σύφιλης.
Μέσα σε δέκα μέρες έως και τρεις μήνες, από την επαφή με την Ωχρά Σπειροχαίτη, εμφανίζεται στο σημείο της μόλυνσης ένα έλκος. Μπορεί το συφιλιδικό έλκος να εμφανιστεί στα γεννητικά όργανα, τον δακτύλιο, τα χείλη και εσωτερικά στο στόμα, αλλά και στα δάκτυλα ή όποιο άλλο σημείο του σώματος ήρθε σε επαφή με το Τρεπόνημα.
Το έλκος είναι ανώδυνο και τα περιφερικά όριά του είναι υπόσκληρα. Η βάση του έλκους είναι κίτρινη και είναι γεμάτη με Σπειροχαίτες.
Οι γειτονικοί λεμφαδένες είναι διογκωμένοι αλλά ανώδυνοι. Τελικά το έλκος επουλώνεται αυτόματα και χωρίς επιπλοκές σε διάστημα ενός έως τρεις μήνες.
Αν στην Πρωτογόνο περίοδο, τύχει και ο ασθενής πάρει κάποια αντιβίωση για άλλο λόγο, μπορεί να καλυφθεί η κλινική εικόνα και να διαφύγει η διάγνωση της Σύφιλης. Καθώς όμως η Σύφιλη προχωρά την αντιλαμβανόμαστε αρκετά αργότερα στο Δευτερογόνο στάδιο.
Χρονικά τοποθετείται γύρω στους δύο μήνες μετά από την εμφάνιση του έλκους.
Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν ήδη διαγνωστεί στην Πρωτογόνο Σύφιλη. Όταν η διάγνωση διαφύγει όμως, τότε τα κλινικά στοιχεία του σταδίου αυτού. Ο ασθενής έχει πυρετό και ένα διάσπαρτο εξάνθημα, που προσβάλλει κυρίως τα γεννητικά όργανα, τα πέλματα, τις παλάμες και το πρόσωπο.
Αρχικά το εξάνθημα έχει κηλίδες ερυθρού χρώματος και στη συνέχεια μετατρέπεται σε βλατιδώδες, με βλατίδες ερυθρόφαιες, ενώ συχνά εμφανίζονται και δακτυλιοειδείς σχηματισμοί. Οι βλάβες είναι περισσότερες στα πλάγια του κορμού, το λαιμό και στο όριο του τριχωτού της κεφαλής.
Στις μηρογεννητικές πτυχές, τις μασχάλες και κάτω από το στήθος, εμφανίζονται πλάκες σαν κονδυλώματα, που θεωρείται ότι είναι εξαιρετικά μεταδοτικές. Ακόμα στο στόμα εμφανίζονται ωοειδείς πλάκες με λευκωπή διάβρωση , ενώ στο τριχωτό της κεφαλής έχουμε Αλωπεκία.
Μερικοί ασθενείς έχουν απλά μια αδιαθεσία, αν και οι περισσότεροι, εμφανίζουν, πονοκέφαλο, δυσκαταποσία, φωτοφοβία, κώφωση, πολυαρθρίτιδα κλπ.
Μπορεί να υπάρχει αναιμία, αυξημένα λευκά, αυξημένη ΤΚΕ, παθολογικά εργαστηριακά από το συκώτι και τα νεφρά.
Οι Ορολογικές εξετάσεις της Σύφιλης είναι θετικές.
Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν πάρει θεραπεία, η νόσος μπορεί να εμφανίσει μια υποχώρηση, αλλά να παρουσιαστεί δευτεροπαθής υποτροπή μέσα σε δύο χρόνια, που κυρίως προσβάλλει τα γεννητικά όργανα, τις παλάμες και τα πέλματα. Και αυτό το στάδιο είναι μεταδοτικό.
Η νόσος μετά περνά σε μία λανθάνουσα ασυμπτωματική φάση, με θετικές όμως τις Ορολογικές εξετάσεις. Και εδώ μπορούμε να έχουμε αυτόματη υποχώρηση και αρνητικοποίηση των ορολογικών εξετάσεων. Στην περίπτωση που η νόσος εξελίσσεται, τότε μπαίνουμε στο Τριτογόνο στάδιο.
Το χαρακτηριστικό κλινικό στοιχείο είναι το κοκκίωμα.
Αναπτύσσεται μερικά χρόνια μετά από την μόλυνση και δεν είναι μεταδοτικό στάδιο. Τα κοκκιώματα είναι ερυθρόφαια, στερεάς σύστασης, σαν βλατίδες ή οζίδια. Η επιφάνειά τους μπορεί να είναι λεία ή με λέπι και όταν υποχωρήσουν αφήνουν ουλές. Οι βαθύτερες βλάβες μπορεί να ανοίξουν και να εμφανιστεί έλκος μερικών εκατοστών με πολύ σαφή όρια, και με κίτρινη κολλώδη εφελκίδα στην επιφάνεια.
Σε αυτό το στάδιο έχουμε προσβολή του καρδιαγγειακού, του νευρικού συστήματος ή και άλλων οργάνων.
Η προσβολή των βλεννογόνων θεωρείται προκαρκινική κατάσταση.
Σπάνια έχουμε πλέον, περιστατικά Συγγενούς Σύφιλης. Και αυτό γιατί έχει καθιερωθεί στις εξετάσεις ρουτίνας των γονέων, ο Ορολογικός έλεγχος της Σύφιλης. Το αποτέλεσμα της μόλυνσης του εμβρύου από τον πλακούντα , εξαρτάται από την ανοσολογική ωριμότητα του εμβρύου και από τον βαθμό της μόλυνσης.
Στα αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης συνήθως έχουμε αυτόματη έκτρωση ή γέννηση νεκρού εμβρύου. Εάν η εγκυμοσύνη είναι προχωρημένη, το έμβρυο μπορεί να γεννηθεί με βλατίδες ή πομφόλυγες σε παλάμες και πέλματα, να εμφανίσει δηλαδή, εξάνθημα σαν αυτό της Δευτερογόνου Σύφιλης, να έχει αδυναμία θρέψης, πνευμονική ή οστική προσβολή και ηπατοσπληνομεγαλία.
Παρουσιάζεται στην παιδική ηλικία με κλινικές εκδηλώσεις της Τριτογόνου Σύφιλης που ονομάζονται Συφιλιδικά στίγματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διάτρηση του ουρανίσκου, η καθίζηση της μύτης, νεκρογενής κώφωση, ανωμαλίες από τα δόντια και τα μάτια και παραμορφώσεις των αρθρώσεων.
Η διάγνωση μπορεί να γίνει από τα αρχικά στάδια με την παρουσία του χαρακτηριστικού Συφιλιδικού έλκους.
Από το συφιλιδικό έλκος μπορεί να γίνει άμεση-καλλιέργεια για την ανίχνευση του τρεπονήματος. Είναι όμως απαραίτητος και ο Ορολογικός έλεγχος.
Τα ορολογικά τεστ αρχίζουν αν θετικοποιούνται σε τέσσερις με έξι εβδομάδες. Αυτές τις εβδομάδες, ονομάζουμε περίοδο παραθύρου. Τα Ορολογικά τεστ μπορεί να είναι μη ειδικά και ειδικά.
Τα μη ειδικά τεστ, είναι η RPR και η VDRL. Είναι θετικά στην Δευτερογόνο σύφιλη και ίσως και στην Πρωτογόνο και Τριτογόνο Επειδή τα επίπεδα των Ορολογικών αυτών εξετάσεων σχετίζονται με την δραστηριότητα της νόσου, τις χρησιμοποιούμε για τον έλεγχο της πορείας του νοσήματος. Συνήθως μετά από την θεραπεία της Σύφιλης, αρνητικοποιούνται αλλά σε κάποια άτομα μπορεί να παραμείνουν ασθενώς θετικές. Τέλος, μπορεί να είναι ψευδώς θετικές στην εγκυμοσύνη και σε κάποια νοσήματα του συνδετικού ιστού.
Τα ειδικά τεστ, είναι συνήθως οι TPPA, FTA-ABS αλλά και οι EIA ή AIA, MHA-TP και Western Blot. Θετικοποιούνται στην Δευτερογόνο και Τριτογόνο Σύφιλη, αλλά ακόμη και μετά την θεραπεία, παραμένουν θετικά σαν υπενθύμιση της νόσου.
Η Βιοψία δέρματος επίσης, βοηθά να επικυρώσουμε την διάγνωση με τα χαρακτηριστικά της ευρήματα.
Η λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού, γίνεται για την επιβεβαίωση Νευρογενούς Σύφιλης .
Θεραπεία εκλογής είναι οι ενέσεις Πενικιλλίνης. Πρόκειται για Αντιβιοτικό που σκοτώνει την ωχρά Σπειροχαίτη και εφόσον γίνει η θεραπεία στα αρχικά στάδια δεν πρόκειται να εμφανιστεί καμία από τις επιπλοκές των προχωρημένων σταδίων της νόσου. Αγωγή επιβάλλεται να δοθεί και σε πάσχουσες εγκύους για να μην μεταδοθεί το μικρόβιο μέσω του πλακούντα.
Χρειάζεται περιοδική παρακολούθηση για τον έλεγχο και εκτίμηση των Ορολογικών τεστ.
Καλό είναι μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία, να μην έχετε σεξουαλικές επαφές, για να μην μεταδώσετε το μικρόβιο ή για να μην ξαναμολυνθείτε. Ενημερώστε τον ή τους σεξουαλικούς συντρόφους σας για να κάνουν και αυτοί θεραπεία. Έτσι εξασφαλίζεται ότι ο ένας δεν θα κολλάει τον άλλο.
Η χρήση προφυλακτικού σας προστατεύει από την Σύφιλη αλλά και όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
