Πρόκειται για εντοπισμένη σκλήρυνση του δέρματος. Εμφανίζεται αρχικά με την μορφή σκληρών πλακών σε καφέ ή ιώδες χρώμα, που στην συνέχεια παίρνουν απόχρωση ελεφαντοστού. Στο 75% των περιπτώσεων, εμφανίζεται στις ηλικίες 20 έως και 50 ετών. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα σε σχέση με τους άντρες.
Οι πλάκες μπορεί να είναι ωοειδείς ή γραμμοειδείς.Υπάρχει και μία μορφή, που οι βλάβες είναι ταινιοειδείς, ξεκινούν από το τριχωτό και κατεβαίνουν στο μέτωπο ή και το πρόσωπο
Η αιτιολογία είναι άγνωστη . Υπάρχουν ενδείξεις ότι σε κάποιους ασθενείς , πριν την εμφάνιση της Εντοπισμένης Σκληροδερμίας, υπήρξε λοίμωξη από Borrelia Burgdoferi ( Τσίμπημα από τσιμπούρι ).
Φαίνεται ότι οι λοιμώξεις γενικά από ιούς , όπως και το τραύμα μπορούν να είναι παράγοντες ανάπτυξης βλαβών Μορφέας.
Επίσης εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη κάποιες φορές ή και συνδυαστικά με άλλα νοσήματα του Ανοσοποιητικού, όπως η Λεύκη και ο Λειχήνας.
Τέλος έχουν ενοχοποιηθεί φάρμακα όπως η Μπλεομυκίνη και η Πενικιλλαμίνη.
Οι πλάκες αρχικά μπορεί να έχουν το χρώμα του δέρματος και για αυτό περισσότερο μπορούμε να ψηλαφίσουμε την σκληρία, παρά να δούμε την πλάκα. Με τον καιρό οι πλάκες γίνονται λείες και γυαλιστερές σαν φίλντισι.
Όσο αφορά στο χρώμα των πλακών, αρχικά έχουν το χρώμα του δέρματος, μετά γίνονται ερυθρές ή ιώδεις και μετά από μήνες ή έτη γίνονται μελαχρωματικές. Εντυπωσιακή εικόνα έχουμε στο στάδιο που η πλάκα είναι σαν φίλντισι, με ιώδες δακτυλίδι γύρω από την πλάκα.
Η βλάβη σιγά-σιγά δημιουργεί ατροφία του δέρματος και στην συνέχεια και των μυών που είναι από κάτω. Πιο συχνά οι πλάκες εμφανίζονται στην κοιλιά, την πλάτη και τα πόδια.
Πολλές φορές γίνεται σύγχυση της Μορφέα με τον Σκληροατροφικό Λειχήνα, το Ηωσινοφιλικό σύνδρομο μυαλγίας κλπ.
Η διάγνωση γίνεται από την κλινική εικόνα, όταν είναι στην χαρακτηριστική φάση της σκληρής, λείας, φιλντισένιας πλάκας.
Σε κάθε περίπτωση όμως χρειάζεται η επιβεβαίωση με Βιοψία. Ακόμη πρέπει σε κάθε περιστατικό, να γίνεται έλεγχος των ειδικών αντισωμάτων με εξέταση αίματος.
Στις περιπτώσεις που η Μορφέα είναι αποτέλεσμα λοίμωξης από Borrelia Burgdoferi και οι πλάκες δεν είναι ιδιαίτερα σκληρές, μπορεί να υποχωρήσουν οι βλάβες μετά από μακροχρόνια σχήματα με αντιβιοτικά από το στόμα, αν και συνήθως μένει μια μελάχρωση στην περιοχή των πλακών.
Ανεξάρτητα από το αίτιο, μπορεί να υπάρξει αυτόματη υποχώρηση σε αρκετές περιπτώσεις.
Σπανιότερα μπορεί να περάσει αργά-αργά σε πιο εκτεταμένη μορφή και ακόμη σπανιότερα, μπορεί να πάρει την μορφή της Συστηματικής Σκληροδερμίας που είναι σοβαρό νόσημα, γιατί η σκλήρυνση δεν αφορά μόνο το δέρμα αλλά επηρεάζει και τον οργανισμό εσωτερικά.
Όπως αναφέρθηκε σε περίπτωση λοίμωξης από Borrelia-Νόσο Lyme, χρειάζονται υψηλές δόσεις Πενικιλίνης ή Κεφτριαξόνης σε διαδοχικά σχήματα για αρκετούς μήνες.
Τοπικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ισχυρά κορτιζονούχα σκευάσματα, Calcipotriol, Tacrolimus, και Imiquimod.
Η χορήγηση Βιταμίνης Ε για μερικούς μήνες μαζί με την τοπική αγωγή, είναι αποτελεσματικά μέσα αντιμετώπισης της Μορφέα, για ένα μεγάλο αριθμό ασθενών.
Συστηματικά στις πολύ εκτεταμένες μορφές μπορούμε να δώσουμε Κορτιζόνη από το στόμα μόνη ή σε συνδυασμό με Ανοσοκατασταλτικά όπως η Μεθοτρεξάτη.
Η Φωτοθεραπεία με UVA μπορεί να βοηθήσει στην ανοσοτροποποίηση τοπικά, μέσω αναδιαμόρφωσης του Κολλαγόνου και την επαγωγή Κιτοκινών. Δεν είναι δυστυχώς όμως αποτελεσματική σε όλα τα περιστατικά και ούτε εύκολη θεραπεία για την ακολουθήσει κάποιος.