10 απαντήσεις σε ερωτήματα που λύνουν κάθε απορία
Η Ισοτρετινονη είναι παράγωγο της Βιταμίνης Α και είναι ένα πραγματικά αποτελεσματικό φάρμακο για την μέτρια, σοβαρή και επίμονη Ακμή. Υπό αυτό το πρίσμα είναι όντως είναι δυνατό φάρμακο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι πρόβλημα για τον οργανισμό σας. Είναι ένα φάρμακο που δίνεται 50 χρόνια τώρα και τα αποτελέσματά του δημιουργούν απόλυτα ευτυχείς ασθενείς, εφόσον η χρήση του γίνεται από Δερματολόγους εξοικειωμένους με το φάρμακο αυτό. Ο εργαστηριακός έλεγχος γίνεται για να δει ο/η Δερματολόγος τι πραγματικά χρειάζεται/αντέχει ο οργανισμός σας, ώστε να καθορίσει την επόμενη δόση. Άλλοι Δερματολόγοι ζητούν μηνιαίο εργαστηριακό έλεγχο και παρακολούθηση και άλλοι κάθε 2 μήνες. Προσωπικά παρακολουθώ τους ασθενείς μου κάθε 2 μήνες με εργαστηριακό έλεγχο, αλλά σε κάποιο βαθμό αυτό τροποποιείται ανάλογα με την δόση που δίνω. Αν η από κοινού με τον ασθενή απόφαση είναι για ένα μακρύ πρωτόκολλο με πολύ χαμηλή δόση, δεν χρειάζεται παρακολούθηση ούτε κλινικά ούτε εργαστηριακά κάθε 2 μήνες, αλλά αργότερα στους 3 ή και 4 μήνες.
Η Ισοτρετινοίνη δεν επιτρέπεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το ίδιο όμως ισχύει και για άλλα φάρμακα. Είναι γνωστό ότι λήψη των περισσοτέρων φαρμάκων κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλούν τερατογέννηση ή άλλα προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Για αυτό γίνεται σύσταση στις έφηβες ή και μεγαλύτερες γυναίκες που κάνουν αγωγή, να παίρνουν όλα τα μέτρα προστασίας κατά την διάρκεια της αγωγής. Σε μεγαλύτερες ηλικίες γυναικών φυσικά εκείνο που προέχει είναι ο οικογενειακός προγραμματισμός. Αν στο άμεσο πρόγραμμα της γυναίκας είναι η τεκνοποίηση, τότε ο/η Δερματολόγος πρέπει να βρει άλλη μέθοδο για να βοηθήσει την Ακμή.
Εδώ υπάρχει μία σύγχυση σχετικά με το θέμα αυτό. Διότι άλλα φάρμακα αυτής της κατηγορίας Ρετινοειδών στα οποία ανήκει η Ισοτρετινοινη, απαιτούν 2ετή αναμονή μετά την διακοπή της αγωγής. Αυτό δεν ισχύει για την Ισοτρετινοίνη. Σε κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο που υπάρχει πρόγραμμα ειδικό σχετικά με τον έλεγχο εγκυμοσύνης για τις γυναίκες που κάνουν αγωγή με Ισοτρετινοίνη με λήψη αντισυλληπτικού, το τελευταίο test εγκυμοσύνης γίνεται 40 μέρες μετά την διακοπή του φαρμάκου. Απόδειξη ότι μετά τις 40 μέρες μπορεί η γυναίκα να βάλει μπρος πρόγραμμα τεκνοποίησης ή να διακόψει το αντισυλληπτικό της.
Η ξηρότητα στο δέρμα του προσώπου ή και του δέρματος γενικότερα, όπως και η ξηρότητα των χειλών, είναι κάτι που σίγουρα βιώνει όποιος κάνει αγωγή με Ισοτρετινοίνη. Αυτό κατά κάποιον τρόπο μας λέει ότι το φάρμακο όντως δρα. Η ένταση της ξηρότητας σχετίζεται φυσικά με ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες, αλλά κυρίως σχετίζεται με την δόση που παίρνει ο ασθενής. Πιο υψηλή δόση θα έχει ως αποτέλεσμα πιο έντονη ξηρότητα, αλλά από την άλλη μεριά σημαίνει και μικρότερη διάρκεια του πρωτοκόλλου Ισοτρετινοίνης. Με βάση την εμπειρία μου, στα περίπου 30 χρόνια αντιμετώπισης χιλιάδων ασθενών με Ακμή υπό Ισοτρετινοίνη/ΒιταμίνηΑ, αν ακολουθηθούν οι οδηγίες που δίνονται με ειδικά προϊόντα ενυδάτωσης δέρματος και χειλιών, οι μήνες της αγωγής θα περάσουν χωρίς προβλήματα.
Υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται από τους Δερματολόγους που έχουν εξοικείωση με την αγωγή αυτή. Δεν είναι δεδομένος ο χρόνος αγωγής, καθώς η έκταση της Ακμής δεν είναι ίδια σε όλα τα περιστατικά. Η πιο σοβαρή Κυστική Ακμή σαφώς θα χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να ελεγχθεί. Επίσης η ημερήσια δόση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της διάρκειας του πρωτοκόλλου. Όσο μικρότερη ή δόση, τόσο μεγαλύτερο το χρονικό διάστημα της αγωγής, αλλά από την άλλη πλευρά η χαμηλότερη δόση δημιουργεί ηπιότερη ξηρότητα δέρματος και χειλιών. Τέλος εφαρμόζονται και τα mini πρωτόκολλα Ισοτρετινοίνης 3-4 μηνών, αλλά εδώ θα ήθελα να γίνει σαφές ότι πρόκειται για προσπάθεια αντιμετώπισης που κατά πάσα πιθανότητα θα έχει πρόσκαιρο αποτέλεσμα και θα υποτροπιάσει αργότερα. Ίσως θα είχε νόημα στα περιστατικών νέων γυναικών που ετοιμάζονται για γάμο παραδείγματος χάριν, αλλά τους ενδιαφέρει άμεσα η τεκνοποίηση.
Αυτό παρατηρείται συνήθως σε άτομα που έτσι και αλλιώς είχαν πρόβλημα με ρινορραγίες. Αν ενυδατώνεται ο βλεννογόνος της μύτης όπως προτείνει ο/η Δερματολόγος με βαζελίνη, το πρόβλημα ρυθμίζεται. Ίσως και η προσωρινή μείωση δόσης ή σταδιακή αύξηση της δόσης είναι κάποια συμπληρωματικά μέτρα για να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο περιστατικό.
Η υπνηλία δεν είναι σύμπτωμα της αγωγής με Ισοτρετονοίνη. Όσο για την κόπωση, και τις αρθραλγίες, πρόκειται για συμπτώματα που μπορεί να συμβούν αλλά σπάνια και κυρίως σε άτομα που κάνουν έντονη άσκηση ή πρωταθλητισμό. Σε αυτά τα άτομα η τροποποίηση της ημερήσιας δόσης λύνει το πρόβλημα.
Αυτό που έχει παρατηρηθεί είναι μια καταθλιπτική διάθεση σε άτομα που ήδη είχαν καταθλιπτικό υπόβαθρο. Από την εμπειρία μου, ειδικά οι έφηβοι είναι πολύ περισσότερο ευτυχισμένοι βλέποντας το δέρμα τους να καθαρίζει παρά καταθλιπτικοί.
Κατά την διάρκεια της αγωγής με Ισοτρετινοίνη, το δέρμα γίνεται πιο ευαίσθητο οπότε για παράδειγμα η αποτρίχωση με ζεστό κερί δημιουργεί πραγματικά πολύ έντονο ερεθισμό μέχρι και έγκαυμα. Καλό είναι να αποφεύγεται. Σχετικά με τον καθαρισμό με ατμό, ακριβώς για τον λόγο που αναφέρθηκε ίσως να δημιουργήσει προβλήματα αν γίνει από αισθητικό που δεν είναι εξοικειωμένη με δέρματα υπό αγωγή με Ισοτρετινοίνη. Καλό είναι να μην κάνετε καθαρισμό αν δεν το συζητήσετε πρώτα με τον/την Δερματολόγο σας. Τέλος σχετικά με την αποτρίχωση με Laser, καλό είναι αν κάνετε την αποτρίχωση σε κέντρα αισθητικής να ενημερώσετε για την αγωγή που κάνετε ώστε να γίνει παραμετροποιήση του μηχανήματος ώστε να μην πάθετε έγκαυμα. Μιλήστε για αυτό με τον/την Δερματολόγο σας και αν διαθέτει μηχανήματα Laser προτιμήστε να κάνετε την αποτρίχωση στο ιατρείο κατά την διάρκεια της αγωγή σας με Ισοτρετινοίνη.